Na początku
wypada przypomnieć, co składa się na akt komunikacji interpersonalnej.
Określone elementy aktu komunikacji tworzą sytuację komunikacyjną, w jakiej
znajdujemy się codzienne, przyjmując rolę bądź nadawcy, bądź odbiorcy
komunikatu.
schemat aktu komunikacji
komunikat
kod
komunikat
kod
nadawca kontekst odbiorca
kontakt
kanał
Nadawcą jest autor komunikatu, a jego odbiorcą osoba, do której komunikat
zostaje skierowany. W życiu przyjmujemy wielokrotnie rolę raz jednego, raz
drugiego. Nadawca i odbiorca muszą
porozumiewać się tym samym kodem, czyli
językiem dla obu zrozumiałym, w którym zostaje przekazana informacja o
pewnym wycinku rzeczywistości, czyli
kontekście. Informacja ta przyjmuje kształt
określonego komunikatu, np.
przemówienie, list, książka, wiersz, polecenie itd. Między nadawcą a odbiorcą
zostaje nawiązany określony kontakt: podczas
rozmowy jest to kontakt bezpośredni, natomiast podczas przekazu pisanego (list,
książka, e-mail) będzie to kontakt pośredni. Informacja zaś dociera do odbiorcy
poprzez określony kanał, jak np.
druk, pismo odręczne, fale dźwiękowe, przekaz elektroniczny.
W podstawowym rozróżnieniu podaje się
dwie odmiany komunikacji międzyludzkiej: werbalną
i niewerbalną. W odniesieniu do codziennego bezpośredniego kontaktów
interpersonalnych Elliot Aronson
mówi o komunikowaniu się efektywnym,
którego warunkami są:
·
bezpośrednie
sprzężenie zwrotne, czyli otwartość wyrażania się w sytuacji, która tego
wymaga, zwłaszcza w odniesieniu do naszych uczuć;
·
nastawienie
na ekspresywność, czyli ujawnianie własnych uczuć zamiast oceniania drugiego
człowieka;
·
budowanie
relacji opartych na zaufaniu, w których szczerość nie będzie wykorzystywana
przeciwko drugiej osobie.
I właśnie w odniesieniu do werbalnej za podstawowy jej
warunek uznaje się skuteczność. Warunkami skutecznej komunikacji są: wiarygodność,
kompetencja, atrakcyjność formy.
werbalna niewerbalna
- wiarygodna -
mowa ciała (mimowolna)
- kompetentna - symboliczna (np. kolor kwiatów)
- atrakcyjna - gesty intencyjne (zachowania, np.
ukłon)
Wiarygodność jest wypadkową posiadanej przez nas
wiedzy, czyli orientacji w zakresie przekazywanej w akcie komunikacji
informacji. Oczywiście źródła owej wiedzy mogą być różne: profesjonalne studia,
życiowe doświadczenie bądź oparcie się na wiedzy innych w postaci poznanych
źródeł naukowych, badań itp.
Kompetencja może być mylona z wiedzą, ale oznacza coś innego. Jest
ona związana z umiejętnością nadawcy do przekazywania posiadanej wiedzy. Ważną
rolę odgrywają tutaj kompetencje językowe, czyli zdolność precyzyjnego i
jasnego formułowania myśli, przy czym w zależności od formy komunikatu (pismo
lub mowa) owe umiejętności mogą być wykorzystywane kompleksowo lub tylko
niektóre. Oczywistą jest rzeczą, że w przypadku wygłaszania mowy przed
audytorium słuchaczy (czy nawet w zwykłej rozmowie) w ramach kompetencji
językowych pojawi się także umiejętność stosowania mowy ciała, gestów,
spojrzenia, a nawet odpowiedniego stroju.
Atrakcyjność formy przekazu, czyli kształtu
komunikatu to szereg czynników dostosowanych od rodzaju informacji, założonego
celu wypowiedzi, adresata oraz okoliczności. W przypadku dłuższej wypowiedzi
ważna rolę odgrywają tutaj środki retoryczne, językowe środki perswazyjne,
uatrakcyjnienie przekazu różnego rodzaju nowoczesnymi środkami
wizualizacyjnymi, np. prezentacja multimedialna, pokaz.
wiarygodność + kompetencja + atrakcyjność = skuteczność
wiedza + umiejętności + kształt przekazu = efekt
wiedza + umiejętności + kształt przekazu = efekt
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz